LO MALHON
Apres detz jorns de vent, de ploja, de nevada,
Tau un arrat-pesquèr acassat de la maison,
Los alirots croishits, la pluma esparvolada,
Au ras d’un bòsc de pins qu’ei trobat un malhon.
Tracat au maishant temps, tocat de la torniòla,
En les aires esbarrit ta luenh de so xamin,
L’uelh mort, lo còth torsut, destraubiada bestiòla
Shens nat crit, de sons maus atendava la fin.
Pas un arrai de só, per l’eishugar la pluma,
A miei génér, lo céu s’es encrumit,
Cada matin s’esten, mei espressa la bruma,
E l’ivèrn s’arrepasta on lo creden partit.
Puish que tirant la mort, atau tot t’abandonna,
Praube ausèth contre jo damora’t acorat,
E ditz-me si digun quan truvesses Baiona,
Ne t’a pas au près d’éth, deu men nom apérat.
As entenut arren passant au Bec deu Gave ?
E i védos holejar quaque frésc anjolet ?
Tot d’un cop adishatz ! Lo son còr que s’enclava
E lo coth s’estorceish, sus un darrer piulet.
Lavetz, en vaganaut qu’ei cercat devath l’ala
Si n’em portava pas un messatje d’amic,
Que l’ei crusat la hòssa é dab laman per pala
D’un blanc mandilh de néu que l’ei jetat l’apric.
O ! de plorar sus eth, betléu ne seri pas mesta,
Pensan aus qui partin è qui ne tornan pas
Més que lhevi lo cap é mon ueilh que s’arresta
Capsus la crotz de husta qui-m téneva los braç.
O Crotz, O Santa Crotz ! balha la patz au monde !
Gaureish los còrs malaus en l’auratje espotits.
Dab ton ompre tostems, apriga’us a la ronde
Prédica aus grans bontat, é pacienca aus petits.
Qu’an los pes escarnants, estarits de fatiga,
Espiam sus aquet lheyt, lo noste Diu jasut,
Deu travalh qui-ns aten, ne-ns plan heram pas briga,
Nat degot de sudor n’esto jamei perdut.
Au sordat glorios, bèra pareish l’estapa,
En caminan Senhor, darrer voste drapeau
Veiram shens trébuca, com la vit s’escapa
Per qui s’en va dab Vos, tostems guinhan lo Céu.
Mes arriba tau cap de ma braca jornada,
D’un cop de voste man, tirat de ma preson
Bon meste, deishat-me taleu l‘ora trucada,
Plorat per un amic, parti com lo malhon !
L’abat Camille TAUZIN es badut lo 20 de març 1843 à Bahus-Soubiran. Ordonnat caperan en 1868 e curat de Sen Estiene d’Orthe de 1873 à 1884., puish de Sen Justin dinc a sa mort en 1929.
Aqueth poèma es estat escrivut en 1901 e a recebut lo « Jasmin d’Argent » a l’Academia Tolosane. Que bremba l’epòca on ère curat de Sent Estiene è ère recebut au Castèth deu « Péruc deu Gave » preu baron d’Artigues. L’autor e parla deu temps on vedèn calhòcs e malhons pujar l’Ador dinca Lana.
Que’vs arremercia e que’vs disí bonna annada 2013 !