Miquèu BARIS

Un còp èran… dus braves paisans, maridats dempuish sèt ans, qui n'avèn pas enqüèra avut nat còishe. Cada jorn, que sospiravan : « Ah ! Se podèm aver un dròlle, que serem talament urós !… » Qu’avèn pr’aquò pregat tots los sents deu parçan… qu’avèn bevut l'aiga de totas las honts miraculosas… qu’avèn consultat tots los mètges, tots los magues e tots los posoèrs de per nòste… e tostemps arren !… Qu’èran devienuts tristes.

Que n’èram au temps de Nadau, e qu’avè nevat sèt jorns de tira : sèt jorns de vent… sèt jorns de torrada e de glaç… sèt jorns de malastre… La nèu qu’ac cobriva tot. Lo monde qu’èran estats obligats de traçar camins endé poder sortir de casa e visitar los vesins. Un ser, com la nèu e s’èra arrestada de càder e que la lua e lusiva dens lo cèu, l'òmi e la hemna que s’entornavan a casa après la velhada qui avèn passada en çò deus vesins. En un crotzacamins, qu’apercebon un gojat de nèu que quauque còishe e s’èra bastit. Ua enveja irresistibla que s’emparèc de la hemna… que s’apressèc deu drollòt de nèu e que se’u bailinèc com s’èra estada la soa mair… Devath la calor de las mans e la doçor de las bailinas, lo drollòt de nèu que l’espièc, que remudèc un braç, puish ua cama ; enfin que hasoc un arridolet… e que potonegèc l’òmi e la hemna… Imaginatz com èran urós ! Lo Bon Diu que’us avè entenuts : que’us avè balhat un dròlle, un dròlle autan natre com la nèu !...

E qu’estoc ua gran miravilha dens tot lo vilatge e tot lo parçan. Que vienèn de pertot véder aqueth dròlle qui èra vadut d’ua faiçon tant extraordinària. Cadun que s’acordava a díser qu’èra calme e doç, mes que disèn tanbenh que n’avè pas sang, qu’èra hred com lo glaç e que ne podè pas suportar la calor deu larèr. Pr’amor d’aquò, los pairs que l’installèn dens la crampa de bisa, la mèi hreda, e que passèn l’ivèrn atau… Que’s hasoc hèra d’amics, mes que’s devè damorar luenh deu huec e de la chamineja.

Quan lo printemps e hasoc au só un bèth sorríser tot nau, lo dròlle que devienoc triste : n’arridèva pas mei autan sovent com au començament. E que chebitejava a bèths còps : « Un jorn, que calerà ben que me n’anèssi… » Quan e’s passejava dab los amics, que cercava la pregondor deus carrius, los bòscs los mei espés… e qu’acabèc per non pas mei sortir briga, passant las jornadas a plorar, çò qui desconsolava los pairs e los amics…

Lo printemps que’s passèc… e la Sent Joan qu’arribèc ! Los dròlles que s’amassèn, que hason sus la plaça un gran lenhèr e qu’aluquèn lo huec. E de cantar e de dançar a l’entorn. Lo dròlle de nèu n’èra pas aquí. Que se l’anon cercar e que’u hason entrar dens la ronda. Que dancèc gaujosament e que cantèc de bon còr eth tanbenh. Quan lo huec estoc pro baish ende’u poder sautar, com ne n’èra la tradicion, que vedon còp sec lo dròlle de nèu prene’s lo balanç… e sautar eth tanbenh dens un arcolan de lutz, deishant au pregond de las mans deus amics quauquas chòts d’aiga.

Qu’avè desapareishut… Lo jorn lo mei brac de l’annada que se l’èra menhat… e lo jorn lo mei long que se l’èra emportat !...

Un conde deu Jan DAU MELHAU,

pareishut dens « Condes deu Lemosin »,

adaptat en gascon preu Miquèu Baris.

Pour revenir au sommaire du capitol, cliquer ici