Retour menu Capitol d'Estiu 2013

AUMENATGE A LOÏSA BAGIEU

Miquèu GRACIET

Per un còp de bona escadença, en horrucant dens un vueita-solèr, qu'èi trobat un libe ancian qui's pertocava au Senhans e au Baish-Ador. Aqueth libe que representava dab fiertat la devisa plan gascona : « Tots amassas, guardam nòste passat en tornant cercar los arradics e la memòria deus nòstes ajòus. Tots animats deu chepic de transméter lo saber d'aqueth país, pr'amor lo temps que passa e lo soviéner que hèi tornar desbromb ua flor delicata, au perhum tenaç qui arreviscola de tostemps a jamei.

A Sent-Laurenç-de-Gòssa, que i a, d'un costat, en haut, de cap au borg, lo sequèr, e de l'aute, a l'embaish, las bartas d'Ador. Çò qui hèi un agradiu vilatge entornejat per Ador, a l'ambient naturau particular, justament ua de las mei beròjas campanhas landesas de la nòsta Gasconha maritima.

Au demiei d'aquestas meravilhosas paginas, qu'èi legit dab emocion lo recit d'un maridatge dens lo parçan de las bartas. La velha deu maridatge, los joens deus entorns qu'anavan floquejar la bòrda qui serviva de sala de minjar dab bambós, flors, e garlandas tà emberogir la hèsta, precisament au « Gran Escalèra », hòrt beròja maison près d'Ador. Lo gran jorn qu'arriba a grans pas e tot lo monde que s'aprèstan per passar ua jornada inoblidabla.

Mes, de hèit, qui son donc aqueths espós hòrt urós com saumons au gave ? Plan solide, que i a aquí la supèrba e eleganta dauna Loïsa, e lo Renat Bagieu, deu « Gran Escalèra » !

Segur, ací tot lo monde qu'a plan coneishut la Loïsa, valenta academiciana, tostemps fidèla aus Capítols e talentuosa poetessa de la màgers.

Lo maridatge que s'èra debanat lo dissabte 9 de noveme de 1946, dens la glèisa de Sent-Laurenç. La solidaritat qu'èra hòrt importanta enter vesins, pr'amor, just après la guèrra, que mancavan de hòrt de causas tà recéber los convidats, com tot Gascon qui's pòrta respècte.

L'esposa, la Loïsa, plan aprestada per la costurèra, tota lugrejanta, estinglanta de beutat, qu'èra partida dab la traccion deus son mèstes, tota flocada, meravilhosament ondrada, mentre que los parents e invitats èran en camion … e los deu « Sequèr » qu'arribavan a pè.

Après ua hòrt beròja celebracion dens la suberbèra glèisa de Sent-Laurenç, l'aperitiu qu'estó servit a l'aubèrga « üà'i ençà », en çò de la Celestina e deu Felician, tostemps serviciós e devoats, de bona arcuelhença hòrt renomada au parçan d'Ador maritime.

Lo tornar qu'èra supèrbe capvath los bòrds d'Ador, fluvi majestuós. De « Mastòi » au « Gran Escalèra », au mensh tres quilomètres. La paishèra tota hanhosa, conhida d'arrodèras, ne permetèva pas, ni a la traccion, ni au camion, d'arribar a la maison deu nòvi. Tot aquò pr'amor deu maishant temps, capriciós e execrable aqueth diable d'abòr passat.

Ua barca tota blanca, « L'Estinglanta », qu'atendèva, prèsta a partir. Lo marit (l'espós) qu'ajudèva la soa esposa a plan alaisà's dens l'embarcacion. Lo conductor de la veitura qu'èra vadut ramaire dinc au « Gran Escalèra ». Los convidats, eths, qu'arribavan a pè, en hasent lo torn deus trabucs, en seguint lo camin de halatge (lo camin de shirga), tant esquèr e peniu. Enfin arribats a la maison berojament flocada, tot aqueth beròi monde qu'estón arcuelhuts hòrt aunestament com se deu.

Lo repaish qu'èra adobat a la maison de l'espós en emplegant los produits de consum de la bòrda, segurament bonas avitalhas. Qu'atz ací lo menut deu repaish : potatge de vermicèlis, hitge gras d'auca, saumon d'Ador, garia farcida, salada de sason, hromatges, pastís landés dab crèma, vins deu país deus bons.

Un caut ambient de gaudença que senhorejava pendent lo repaish, acompanhat de beròjas cantas, d'un bal, e de tot çò qui cau tà har urós e gaujós tot lo monde.

Per demiei deu maridatge, aqueth recit de Dauna Loïsa Bagieu nos a hèit víver las dificultats de la vita vitanta, e lo caminar deus arriberans d'Ador, eths qui èran de quan en quan victimas d'aigats tostemps malurosament hòrt mauvienuts.

Entà l'i rénder un aumenatge perfeitament meritat, que l'èi dedicat naturaument un poèma acrostic.

Aumenatge a la Loïsa Bagieu

Lugrejanta dauna deu Baish-Ador

Omnipresenta aus Capítols gascons,

Idealista tostemps sensada,

Suberbèra poetessa de valor,

Academiciana hòrt remarcabla.

Ben.hasenta de la lenga gascona,

Admirabla dauna tostemps eleganta

Generosa dolide au gran còr,

Impecable soa supèrba preséncia,

Esmiraglanta e valenta academiciana

Unanimament estimada de tots.

Retour menu Capitol d'Estiu 2013