Miquèu BARIS

Abans-díser : Aquera comunicacion, que l’am preparada dab los aprenents deus cors de Gascon deu Senhans e deu Baish-Ador (« Arrevisclam » a Sent-Martin, ECLAT a Ondres, Aci Gasconha a Anglet). Tad aquò, que ns’èm servits deu libe que la Benedicta BOYRIE-FENIÉ a publicat en 2005 sus la toponimia de las Lanas e deu Baish-Ador, Dictionnaire toponymique des communes – Landes et Bas-Adour, en çò de las edicions Cairn.

Lo Senhans que’s tira lo nom de l’antica tribú deus Cocosates, que los Romans e trobèn a nòste, entre Ador e Mar Grana, quan se’n vienón fondar la ciutat d’Aquae Tarbellicae, devienuda uei Dacs, autament dit « Las Aigas ».

L’istorian latin Pline que mentavó atau, au miei d’aqueths « Cocosates », las sheis brancas familiaus deus « Sex Signani ».

L’istorian bordalés Joan-Pèir Bost que’n parla mei longament en lo son obratge L’Adour Maritime, de Dax à Bayonne, qui hasó l’objècte, en 2001, d’ua publicacion en çò de la Societat de Bordà.

Aqueths « Sex Signani » que parlavan probable la vielha lenga aquitanica, ajòla deu Basco actuau, mes que’s hiquèn pro viste au Latin… e qu’es aquera lenga populara, « sharnegada », qui a balhat la lenga gascona deu Senhans.

La comuna de Sent-Martin qu’es lo capdulh deu canton e la ciutat la mei estenuda deu territòri.

Que cobreish duas zònas distintas : las « bartas », terras aigassudas bordejant lo flumi Ador, e lo « seguèr », terra hauta e seca deu costalat.

L’agionime qu’evoca Sent-Martin, l’avesque de Tors, mòrt en 397, celèbre pr’amor deu partatge deu son màntol.

La comuna vesia que s’apèra Sent-Andrèu, e que senhoreja la part de mijorn deu palud d’Òrcs, de cap a La Vena, aperada a bèths còps lo « Gran Morar ». Que s’estenè, un còp èra, dinc au flumi Ador, per delà l’actuau R. D. 817.

L’agionime qu’evoca eth lo purmèr apòstol recrutat preu Jèsus sus l’arriba de la Laca de Tiberiada, crucificat sus ua crotz en X a Patràs (Grècia) en l’an 60, devath lo règne de l’emperador Neron.

Qu’es sonque en 1848 que la comuna de Sent-Andrèu es estada partatjada en dus, e que la part de mijorn e s’a pres lo nom de Sent-Bartomiu, senhorejada pr’un poi mirau suu quau an bastit la glèisa parropiau a la fin deu sègle XIX^au.

L’agionime qu’evoca un aut apòstol, lo « hilh deu Talmai », qui s’a evangelizat l’Armenia, e qui es mòrt pelat viu.

Retour au menu Capitol de primtemps